Vraag je Nederlanders wat er zo fijn is aan Spanje, dan noemen de meesten wel iets wat met eten of drinken te maken heeft, bijvoorbeeld tapas, sangria of paella. Groot gelijk hebben ze, want in Spanje weten ze wat lekker eten is. Én hoe je dit moet klaarmaken. De mediterrane ingrediënten verneem je in tal van gerechten uit de Spaanse keuken. Natuurlijk kun je thuis ook tapas of paella eten, maar dat komt niet in de buurt van hoe het smaakt als je in een Spaans restaurant in hartje Barcelona zit.
De Spanjaarden zelf zijn ook gek op eten. Dit doen ze dan ook meerdere keren per dag. Daarnaast eten ze op andere tijdstippen dan wij gewend zijn. Hier een korte les over de eetcultuur van Spanje.
In het algemeen
Zodra je een voet op Spaanse bodem zet, ontdek je dat de Spaanse keuken gevarieerder is dan je denkt. De Spaanse keuken is rijk, divers en dankzij het Mediterrane dieet behoorlijk gezond. In Spanje koken ze met pure ingrediënten, noten en veel gezonde vetten. Ook eet men in Spanje veel zeevruchten, volkoren en verse producten, zaden en erg veel groenten en fruit. Spanjaarden koken graag met lokale, verse producten van het seizoen. Rood vlees en sterk bewerkte voeding maakt dus geen onderdeel uit van de Spaanse eetcultuur.
Wat minder gezond is, maar wel past bij de Spaanse eetgewoonten, is het drinken van een glas wijn of bier bij bijna elke warme maaltijd. Niet alleen in restaurants, maar ook thuis. Ook een stokbroodje mag bij de warme maaltijden niet ontbreken.
Maar Spanje is groot. Wat er in het noorden op de menukaarten staat, kan sterk afwijken van de menukaarten in het zuiden. En in het binnenland eten ze graag stevige bonenstoof met veel vlees, terwijl de maaltijden aan de kust lichter zijn en meer groenten en vis bevatten. Ook dit maakt de Spaanse keuken zo rijk en afwisselend.
Eerste en tweede ontbijt
In de ochtend wordt twee keer ontbeten. Het ontbijt – desayuno – wordt thuis of in een café genuttigd. Vaak bestaat het ontbijt uit geroosterd stokbrood met boter of olijfolie en daarbij wat kaas of vleeswaren. Zoetekauwen gaan voor marmelade op deze tostada, of voor een zoet gebakje of croissant. Natuurlijk mag een kop koffie (café con leche, dus met melk) bij dit eerste ontbijt niet ontbreken.
Een paar uurtjes later is het tijd voor het tweede ontbijt, almuerzo genoemd. De lunch begint een stuk later dan wij in Nederland gewend zijn, dus dit tussendoortje is erg welkom. Naast een hartig of zoet broodje of churros, neemt men ook een kop koffie (wil je die zonder melk, dan bestel je een café solo).
Lunch
De lunch – comida – is de belangrijkste maaltijd van de dag. Deze vindt plaats tussen twee en vier uur ’s middags. Vaak is de lunch uitgebreider dan het avondeten en heeft het meerdere gangen. Kinderen op school krijgen lang vrij voor deze maaltijd en als je werkt, geeft je werkgever je ruim de tijd om te lunchen. Heel anders dan de boterhammen die Nederlanders achter hun laptop of in de schoolklas eten.
Zeker in het weekend nemen Spanjaarden alle tijd om te genieten van de lunch. De meesten doen dit thuis, maar regelmatig wordt er met familie of vrienden afgesproken in een restaurant. Het voorgerecht is licht, denk aan een salade of soep. De tweede gang is vaak een klassieker, zoals paella of een ander vis- of vleesgerecht. Het dessert is vaak wat fruit, de typische Spaanse flan, een gebakje of cake. Wijn mag bij deze maaltijd niet ontbreken en de maaltijd wordt afgesloten met wederom een kop koffie.
Soms – met name in de zomer en het weekend – eet men vóór de lunch een aperitief, zoals kleine tapas.
Voor toeristen is de lunch het beste moment om de Spaanse gastronomie te ontdekken. Veel restaurants hebben speciale lunchmenu’s. Misschien is het wennen om vroeg in de middag uitgebreid te eten, maar het maakt je bezoek aan Spanje leuker en ook makkelijker; ’s avonds gaan de restaurants namelijk pas laat open.
Avondeten en ervoor
Als de doorsnee Nederlander aan tafel zit voor het avondmaal, eet men in Spanje een merienda; een tussendoortje. Dit lijkt op het koffiemomentje dat je vast kent: koffie of thee met een koek of gebak. En in Spanje kan dit ook een croissant zijn. Natuurlijk kunnen we niet elke Spanjaard over één kam scheren; er zijn er genoeg die fruit, noten of een mueslireep als tussendoortje nemen.
De merienda is echt nodig, want pas vanaf negen uur schuift men in Spanje aan tafel voor het avondeten (cena). In het weekend en de zomermaanden is dit soms nog later.
Thuisblijvers eten vaak een lichte maaltijd; een salade of groenten met vlees of vis, een omelet, of een goedgevulde soep met stokbrood. De maaltijd eindigt dikwijls met wat fruit. In restaurants zijn de diners vaak wat steviger.
Typisch Spanje
Natafelen
Naast deze eetmomenten, zijn er nog een paar typische zaken die bij de Spaanse eetcultuur horen. Zo draaien de maaltijden – zeker de lunch – niet alleen om het binnenkrijgen van voedsel, maar ook om het samenzijn. Als het kan, blijven de eters nog lang aan tafel zitten om na te praten en het eten te laten zakken (dit wordt sobremesa genoemd). Dit gebeurt vaak met een kop koffie of dessertwijn.
Siësta
Wat ook niet weg te denken is, is de siësta. Hoewel het leven in de grote steden vaak gewoon doorgaat (zeker de restaurants zijn open), is het in kleinere steden en dorpen stil tussen (om en nabij) twee en vier uur ’s middags. Niet alleen om met vrienden of familie uitgebreid te lunchen, maar ook om na het eten even te ontspannen of een dutje te doen.
Wil jij een authentieke Spaanse beleving krijgen? Ga tijdens je verblijf in Spanje direct mee in het ritme van de lokale bevolking. Proef al hun eten, kies gerechten die je niet kent. Geniet met volle teugen van de Spaanse eetcultuur!
Auteur: Paulien Haagsma
